Mechanizm granicznej korekty emisji dwutlenku węgla

Jako centralny element ram Europejskiego Zielonego Ładu w zakresie redukcji o co najmniej 55% netto emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r., CBAM jest jednym z narzędzi wdrażanych przez UE w celu monitorowania i docelowo zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko towarów sprzedawanych w UE.

Wspieranie zrównoważonych inwestycji

Upraszczając, CBAM nie koncentruje się na tonażu wprowadzanym na rynek UE, ale na jakości jego produkcji, wyrażonej w tonach dwutlenku węgla emitowanego i wysyłanego do Europy. Te importowane emisje będą zatem miały cenę odzwierciedlającą ich ślad CO2.

Przemysł europejski podlega temu obowiązkowi od 2005 r., kiedy to po raz pierwszy uruchomiono pilotażowy system handlu emisjami UE (ETS). CBAM jest odpowiednikiem ETS, stosowanym dla towarów zagranicznych. Dotyczy żelaza i stali, cementu, aluminium, nawozów, energii elektrycznej oraz wodoru.

W związku z tym CBAM ma na celu rozpoczęcie i wspieranie dekarbonizacji kluczowych sektorów za granicą, które powodują najbardziej negatywne skutki dla klimatu, poprzez uzależnienie dostępu do rynku UE od zrównoważonych praktyk. Eksporterzy zainteresowani wejściem na wspólny rynek prawdopodobnie wsparliby inwestycje we wspólne zrównoważone działania. Importerzy, z drugiej strony, zostaną poproszeni, jak każda inna firma działająca w UE, o monitorowanie, raportowanie i ulepszanie swojego łańcucha dostaw pod względem śladu węglowego.

Zatrzymanie europejskiego przemysłu w Europie

Zapewniając równość cen emisji dwutlenku węgla między towarami krajowymi i importowanymi, Komisja zamierza również zapobiec przenoszeniu się przemysłu UE do regionów mniej przyjaznych dla środowiska poprzez ustanowienie równych warunków działania. Przedsiębiorstwa z UE, które przez dziesięciolecia inwestowały w kosztowną dekarbonizację, nie będą narażone na nieuczciwą konkurencję ze strony producentów zanieczyszczających środowisko, którzy nie stosują zrównoważnego systemu ustalania cen emisji CO2.

O ile eksport do UE jest istotny dla eksportera, warunki rynkowe ustanowione przez CBAM muszą być z pewnością brane pod uwagę przy rozważaniu relokacji. Ponownie, zrównoważone działania są punktem odniesienia.

Wdrażanie kamieni milowych

Biorąc pod uwagę nowość i złożoność CBAM, 2-letni okres przejściowy potrwa od października 2023 do końca 2025 roku. Ma to dać wszystkim partnerom prywatnym i publicznym, z siedzibą w UE lub spoza niej, czas na zrozumienie co CBAM oznacza dla ich europejskiego modelu biznesowego i odpowiednie dostosowanie działalności.

Jak stwierdziła Komisja, w okresie przejściowym „importerzy towarów objętych zakresem będą musieli:

  • zgłaszać emisje gazów cieplarnianych (GHG) związane z importem ich towarów (emisje bezpośrednie i pośrednie),
  • zrzec się odpowiedniej liczby certyfikatów CBAM,
  • bez dokonywania jakichkolwiek płatności finansowych lub korekt”.

Ponadto „stopniowe wprowadzanie CBAM pozwoli na ostrożne, przewidywalne i proporcjonalne przejście dla przedsiębiorstw z UE i spoza UE, a także dla organów publicznych„.

W ten sposób udoskonalony CBAM po okresie przejściowym (styczeń 2026 r.) wejdzie w życie:

  • Cena certyfikatów będzie obliczana w zależności od średniej tygodniowej ceny aukcyjnej uprawnień EU ETS wyrażonej w €/tonę wyemitowanego CO2.
  • Stopniowe wycofywanie bezpłatnych przydziałów w ramach EU ETS będzie odbywać się równolegle ze stopniowym wprowadzaniem CBAM w latach 2026-2034.

Podsumowując

Aby spełnić cele klimatyczne, UE dąży do dalszego przyspieszenia transformacji energetycznej zarówno w kraju, jak i za granicą. Z tych perspektyw może to być bardzo potrzebny przełom, ponieważ klienci będą zachęcani do pozyskiwania materiałów od producentów dbających o jak najniższą emisję CO2. CBAM jest rzeczywiście globalnym narzędziem klimatycznym opartym na CO2/t na produkt, co oznacza, że może skutecznie zwalczać zakłócenia klimatyczne poprzez zachęcanie do inwestycji w zrównoważone działania, tak jak system ETSz powodzeniem od dawna działający w UE.

CBAM jest postrzegany jako proces uczenia się, który ma na celu zgromadzenie wszystkich partnerów, importerów, eksporterów i władz publicznych podczas dwuletniego okresu przejściowego w celu osiągnięcia porozumienia w sprawie wysiłków, w które wszyscy wspólnie musimy się teraz zaangażować.

Zagłębianie się w szczegóły własnego łańcucha dostaw, będzie pracą przygotowawczą do wdrożenia innych narzędzi, które pojawią się w drugiej połowie dekady, takich jak Cyfrowy Paszport Produktu, który ma raportować wszystkie kluczowe wskaźniki wydajności związane z cyklem życia towaru, od wydobycia po zarządzanie wycofaniem z eksploatacji.

Oczekuje się, że kolejna runda szczegółów zostanie opublikowana jesienią tego roku. W Aperam podążamy za tym zmieniającym się światem i chętnie podzielimy się z Tobą informacjami, w jaki sposób możemy wspólnie poprawić odporność i zrównoważony rozwój naszych branż. Ponowna ocena działalności w świetle celów klimatycznych jest teraz naszym wspólnym obowiązkiem. Bądź na bieżąco!

Proces raportowania CBAM

  1. Producent z kraju spoza UE dostarcza dane dotyczące emisji do deklaracji importera.
  2. Importer z UE rejestruje się w swoim organie krajowym. Organ ten zezwala na rejestrację w systemie CBAM, dokonuje weryfikacji deklaracji i sprzedaje importerom certyfikaty CBAM.
  3. Importer z UE musi zadeklarować swoje emisje (bezpośrednie i pośrednie) organowi krajowemu, a następnie zwrócić odpowiednie certyfikaty CBAM organom krajowym. W przypadku, gdy producent nie dostarczy niezbędnych informacji do deklaracji, można wykorzystać standardowe dane.
  4. Zewnętrzny weryfikator dostarcza raport o całkowitej ilości importowanych emisji.

Źródła:

Cristina Marques
Head of Market Insights
Mail to